Co się właściwie dzieje, gdy upadłość ogłosi bank

Wojciech Piłat        21 czerwca 2012        33 komentarze

W ostatnim czasie, na fali dyskusji dotyczących kryzysu finansowego w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech, już kilkakrotnie pytano mnie, jakie dla przeciętnego człowieka w naszym kraju byłyby skutki ogłoszenia upadłości przez bank.

Przepisy dotyczące takich sytuacji są obszerne i wielowątkowe, dlatego też z konieczności post ten jest próbą odpowiedzi na to pytanie w sposób maksymalnie zwięzły i wyrywkowy.

Upadłość banku

upadłość bankuUpadłość banku może nastąpić w zasadzie w dwóch przypadkach (art. 158 Prawa Bankowego):

– jeżeli według bilansu sporządzonego na koniec okresu sprawozdawczego aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań, zarząd banku, zarząd komisaryczny lub likwidator powiadamiają o tym niezwłocznie Komisję Nadzoru Finansowego

– jeżeli bank nie reguluje swoich zobowiązań w zakresie wypłaty tzw. środków gwarantowanych na rachunkach bankowych (obecnie w stu procentach gwarantowane są depozyty do równowartości 100.000 euro), Komisja Nadzoru Finansowego, w terminie 5 dni roboczych od dnia stwierdzenia tej okoliczności, winna podjąć stosowne decyzje, o których niżej

Komisja podejmuje wówczas decyzję o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego. Jednocześnie podejmuje jedną z poniższych decyzji:

a) o przejęciu tego banku przez inny bank (za zgodą banku przejmującego). W takim przypadku bank przejmujący przejmuje wszelkie prawa i zobowiązania poprzedniego banku, w tym wszelkie zobowiązania wobec jego klientów

b) występuje do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Komisja Nadzoru Finansowego jest jedynym organem uprawnionym do złożenia takiego wniosku (art. 426 PUiN)

Decyzje takie są podawane do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim (Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita itp.) oraz w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Niezależnie od powyższego Komisja zawiadamia także Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Warto zaznaczyć, że w przypadku banków sąd zawsze ogłasza upadłość z możliwością zawarcia układu z wierzycielami (art. 429 PUiN). Dopiero w przypadku, gdyby do zawarcia układu nie doszło, upadłość ulega przekształceniu na upadłość likwidacyjną.

Z punktu widzenia przeciętnego „konsumenta” usług bankowych najistotniejsze będą trzy kwestie związane z ogłoszeniem upadłości banku – co się dzieje z pieniędzmi znajdującymi się na rachunkach bankowych, przedmiotami znajdującymi się w skrytkach bankowych oraz jak ma to wpływ na zawarte z bankiem umowy kredytowe.

Środki na rachunkach bankowych

I. Umowy rachunku bankowego z dniem ogłoszenia upadłości ulegają rozwiązaniu (art. 434 PUiN). Oprocentowanie rachunków bankowych jest naliczane do dnia ogłoszenia upadłości.

rachunki bankoweW związku z rozwiązaniem umów, środki znajdujące się na rachunkach winny zostać zwrócone deponentom. Co ważne, klient banku nie jest tu zdany wyłącznie na wypłatę środków znajdujących się w masie upadłości banku. Ustawodawca przewidział bowiem system ochrony depozytów na rachunkach bankowych. Zasady te reguluje ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (tj. Dz.U. Nr 84, poz. 711). Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o BFG środki do wysokości równowartości 100 000 euro w złotych objęte są obowiązkowym systemem gwarantowania od dnia ich wniesienia na rachunek bankowy.

Na mocy ustawy o BFG zarządca komisaryczny, zarządca w toku upadłości lub syndyk dokonują wypłat środków gwarantowanych w ciągu 20 dni roboczych od dnia zawieszenia działalności banku i ustanowienia zarządu komisarycznego oraz złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Oznacza to, że wypłaty rozpoczną się jeszcze przed ogłoszeniem przez Sąd upadłości. Komisja Nadzoru Finansowego może przydłużyć termin wypłat o maksymalnie 10 dodatkowych dni roboczych.

Ta cześć depozytów, która nie jest objęta gwarancją BFG (tj. środki ponad kwotę 100.000 euro) stanowi wierzytelność właściciela rachunku do masy upadłości banku (art. 24 ustawy o BFG). Klient banku powinien dokonać stosownego zgłoszenia na listę wierzytelności. Trudno jednakże określić jaka część zostanie mu wypłacona przez syndyka w wyniku podziału majątku upadłego banku w trakcie postępowania upadłościowego, jeżeli upadły bank nie zostanie przez syndyka sprzedany w całości.

Natomiast w przypadku sprzedaży całości przedsiębiorstwa upadłego banku przez syndyka, zgodnie z art. 438 ust. 1 PUiN nabywający bank przejmuje wszelkie zobowiązania upadłego wobec klientów z tytułu rachunków bankowych. Dotyczy to oczywiście tylko zobowiązań nie wypłaconych uprzednio ze środków Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. A zatem w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa banku klient otrzyma całość środków znajdujących się na jego rachunku bankowym.

Kredyty i pożyczki w banku

II. Umowy kredytu i pożyczki ulegają rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości tylko wtedy, gdy do dnia ogłoszenia upadłości nie nastąpiło oddanie środków pieniężnych do dyspozycji pożyczkobiorcy.

kredyty i pożyczkiInnymi słowy wygasają tylko takie umowy, które już zostały podpisane, ale pożyczka nie została jeszcze przez bank faktycznie udzielona. Jest to rozwiązanie korzystne dla kredytobiorców. Gdyby z dniem ogłoszenia upadłości rozwiązaniu ulegały wszystkie umowy kredytu, zarządcy bądź syndykowi banku przysługiwałoby prawo żądania natychmiastowej spłaty całego zaciągniętego kredytu (sytuacja analogiczna do tzw. postawienia kredytu w stan natychmiastowej wymagalności).

Skrytki bankowe

III. Z dniem ogłoszenia upadłości rozwiązaniu ulegają także umowy o udostępnienie skrytek sejfowych oraz umowy przechowania, a wydanie przedmiotów i papierów wartościowych powinno nastąpić w terminie uzgodnionym z oddającym na przechowanie (art. 434 pkt 4 PUiN).

skrytki bankoweOgólnie zatem sytuacja klientów banku nie jest taka zła, o ile ktoś nie trzyma na rachunku w danym banku więcej niż równowartość 100.000 euro. Problem może pojawić się w sytuacji, w której BFG (czyli de facto państwo) nie posiadałby środków niezbędnych do wypłaty środków gwarantowanych, a upadłego banku nikt nie chciałby kupić od syndyka. Ale to już temat wart osobnych rozważań, niekoniecznie związanych z prawem upadłościowym i naprawczym.

W czym mogę Ci pomóc?

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej płatnej pomocy prawnej, to zapraszam Cię do kontaktu.

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez PIŁAT i PARTNERZY Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 32 comments… read them below or add one }

    Marta 24 lipca, 2014 o 17:37

    Witam,
    mam kredyt w skok wspólnota,który właśnie upadł. Dowiedziałam się dziś od pracownika skok,że
    ponoć wszystkie banki mają podpisaną umowę,która stwierdza,że w razie upadku jakiegoś banku,kredyty tego banku są przejmowane przez inny bank i kredytobiorcy płacą dalej wg.harmonogramu-niestety skoki takiej umowy nie miały i moje pytanie:czy w takim przypadku istnieje ryzyko,że zostanie wypowiedziana mi umowa kredytowa i żądanie natychmiastowej spłaty całego kredytu?Kredyt spłacam terminowo.
    Wg.powyższego artykuły chyba nie powinnam się obawiać o taką ewentualność.
    Proszę o odpowiedź-będę wdzięczna.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 25 lipca, 2014 o 22:22

    Szanowna Pani Marto,

    proszę się nie obawiać :). Szerzej opisałem ten temat w najnowszym poście na blogu – zapraszam do lektury.

    Pozdrawiam serdecznie,

    Wojciech Piłat

    Odpowiedz

    Marta 28 lipca, 2014 o 19:35

    Dostałam pismo wystawione przez Zarządcę Komisarycznego SKOK,w którym jest napisane,że stosunki prawne łączące kasę i jej członków w zakresie udzielonych,kredytów i linii pożyczkowych nadal obowiązują.
    Dziękuję bardzo za odpowiedź oraz post,który okazał się przydatny.

    Odpowiedz

    PIOTR 29 lipca, 2014 o 15:08

    Szanowny Panie Wojciechu. Moje pytanie dotyczy przepisów prawnych ( bankowych , kosumenckich, czy też cywilnych) jakie regulują zapis odnośnie spłaty kredytu w SKOKach po zawieszeniu działności. Ponieważ mamam wątpiliwości . Czy komisarz ma obowiązek wskazać jaki bank przejmuje moje zobowiązania wobec zawieszonego banki(instytucji finansowej)? Czy pismo ,które do mnie dotarło nie powinno zawierać takiej treści, oraz dlaczego zmienino numer konta, na inny bank . w końcu to nie z mojej winy bank upadł, ale powodu braku nadzoru nad stabilnością takiej instytucji czuwa sztab osób odpowiedzialnych za działaloność firmy. A MOJA UMOWA TEGO NIE UWZGLĘDNIA. POZDRAWIAM.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 30 lipca, 2014 o 19:26

    Szanowny Panie Piotrze,

    oczywiscie, ze powinien Pan otrzymac te informacje. Bank/SKOK przejmujacy zobowiazania upadlego SKOKu wstepuje w prawa i obowiazki umowy kredytowej. Natomiast z tego, co wiem, to w przypadku SKOK Wspolnota jeszcze nie nastapila taka sytuacja – nikt nie przejal praw i obowiazkow SKOKu i stad pewnie brak stosownych informacji.

    Przepraszam za brak polskich liter, ale jestem na urlopie za granica.

    Z pozdrowieniami,

    Wojciech Pilat

    Odpowiedz

    Marta 30 lipca, 2014 o 21:25

    Panie Piotrze numer konta,który ma Pan wskazany na piśmie ze SKOK to numer konta,który widnieje na umowie Pana kredytu na stronie 4-tej umowy-proszę sobie sprawdzić. Jest to konto indywidualne do Pana kredytu.
    Kredyt można było spłacać na dwa konta:tzw. konto techniczne,które było wskazane w umowie kredytu i na harmonogramie spłaty oraz na konto indywidualne członka. Swoją pożyczkę spłacałam zawsze na konto techniczne,z którego środki przeksięgowywano na spłatę mojej raty,po upadku SKOK okazało się,że konto techniczne zostało zablokowane stąd dostaliśmy pismo od Zarządcy Komisarycznego,który podał inny numer konta,na który należy wpłacać raty za kredyt.

    Odpowiedz

    załamany 21 listopada, 2015 o 16:00

    Dzień dobry.
    Dzisiaj znalazłem informacje o zamiarze zgłoszenia przez KNF w dniu 22.11.2015 upadłości SK Banku w Wołominie.
    Stąd moje pytania.
    Czy do czasu wydania w tej sprawie decyzji przez sąd, bank ma obowiązek wypłacić mi moje pieniądze? Czy maja prawo odmówić i na jakiej podstawie?
    Jak długo trwa odzyskiwanie pieniędzy z BFG (interesuje mnie ile czasu upłynie od wyroku sadu do wypłat z BFG)
    Wiem, że BFG wyznacza bank, który zajmuje się wypłatami. Można kasę dostać do reki, ewent. zlecić przelew. Czy koszt przelewu obciąża poszkodowanego?
    Dziekuję za pomoc.

    Odpowiedz

    anka 21 listopada, 2015 o 19:31

    Też jestem ciekawa ,dzis przeczytałam takią samą wiadomość o upadłości sk banku . Mam tam konto ,w piątek 20.11 po godz.13 pracodawca wysłał mi przelewem wypłatę ,normalnie zaksięgowana powinna być w poniedziałek rano ,ale w związku z zawieszeniem działalności mam teraz obawy co stanie się z pieniędzmi ? czy zostana zaksięgowane i czy będę mogła je w poniedziałek wypłacić ? Dziękuję za pomoc.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 22 listopada, 2015 o 17:46

    Pani Anno,

    zapraszam na nowy artykuł na blogu, który dotyczy potencjalnej upadłości SK Banku.

    Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    anka 22 listopada, 2015 o 18:16

    Bardzo dziękuję za ten artykuł,jest uspokający ,ale mnie trapi problem co sie stanie z moją wypłatą która w piątek 20 została wysłana przez mojego pracodawcę na moje konto w sk banku a nie została zaksięgowana i teraz się zastanawiam czy sk bank zrobi to jutro ( czyli w pon.23 .11) czy pieniądze powrócą do pracodawcy? sysytem internetowy banku nie działa ,nie mozna bedzie tego sprawdzić..

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 22 listopada, 2015 o 17:45

    Dzień dobry,

    zapraszam na nowy artykuł na blogu, który dotyczy potencjalnej upadłości SK Banku.

    Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    oskar 16 grudnia, 2015 o 19:06

    witam,
    mam wpisaną hipotekę zwyczajną umowną na rzecz banku spółdzielczego w Bolesławcu.
    \”Bank Spółdzielczy w Bolesławcu (numer rozliczeniowy 83890004) z siedzibą w Bolesławcu przy ulicy Sierpnia 80 18, Departament Systemu Płatniczego Narodowego Banku Polskiego dysponuje informacją, że z dniem 31 grudnia 2001 roku zostało ukończone postępowanie upadłościowe ww. banku i postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze nastąpiło wykreślenie wszystkich wpisów z Krajowego Rejestru Sądowego [sygnatura akt U 2/94]\”
    jak pozbyć się hipoteki, dodam że było prowadzone postępowanie egzekucyjne przez komornika przy sądzie rejonowym, które zostało umorzone, widnieje wpis w dziale 3 KW o postanowieniu o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, według komornika wszytskie akta zostały już zmielone, co powinienem zrobić ?

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 5 stycznia, 2016 o 16:40

    Panie Oskarze, a próbował Pan złożyć do sądu wieczystoksięgowego wniosek o wykreślenie hipoteki w oparciu o postanowienie o wykreśleniu banku z KRS?

    Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Grzegorz 8 stycznia, 2016 o 23:37

    Witam
    posiadałem konto jak i kredyt w SK. Kujawiak który ogłosił upadłości. Moje pytanie polega na tym iż cały czas ja pracuje za granicami państwa (w delegacjach) nie wiedziałem o tym że zamykają bank, czy dostane jakąś wiadomości od banku co się dzieje z moimi środkami na koncie? Czy osoba uprawniona do korzystania z konta dostanie jakieś powiadomienie o pozostałych środkach, czy też spłacie kredytu gdy ja jestem poza zasięgiem? Nie wiem co w tej sytuacji zrobić proszę o poradę.

    Odpowiedz

    Honorata 29 lutego, 2016 o 12:23

    w dniu upadłości banku KASA POLSKA SKOK W DNIU 25 LUTY 2016 został wysłany przelew moich poborów 0 godz.11 .czy przelew dotarł do banku czy wróci do pracodawcy który go wysłał

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 15 marca, 2016 o 19:56

    Sądzę, że wróci do pracodawcy, ponieważ system informatyczny SKOKu był wówczas zablokowany.

    Odpowiedz

    Honorata 16 marca, 2016 o 19:02

    dziękuję bardzo,pieniądze rzeczywiście wróciły

    Odpowiedz

    Marcin 30 marca, 2016 o 14:45

    Dzień dobry,

    a co się dzieje, gdy klient zarówno:
    a) zaciągnął w banku kredyt na kwotę 500 tys. zł
    b) ma w banku oszczędności na kwotę 500 tys. zł
    i ten bank upada? Czy w tej sytuacji nadal trzeba spłacać kredyt, po 100 tys. euro można wystąpić do BFG a pozostałe środki będą odzyskiwane z masy upadłościowej/częściowo utracone? Czy może wówczas można zbilansować nasze zobowiązania i należności w stosunku do banku i wyjść \”na zero\”?

    Pozdrawiam,
    Marcin

    Odpowiedz

    Joanna 17 kwietnia, 2016 o 15:27

    Dzień dobry,
    Jeśli bank został wykreślony z KRS a ja składam pozew o ustalenie w KW stanu faktycznego ze stanem prawnym, to kogo mam pozwać. Nikt nie przejął banku. Czy skarb państwa? ale na jakiej podstawie. Będę wdzięczna za odpowiedź.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 15 czerwca, 2016 o 11:59

    Dzień dobry. Dobre pytanie :). A może warto spróbować złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego o wykreślenie hipoteki, załączając odpis z KRS potwierdzający wykreślenie wierzyciela? Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Andzęlika 7 września, 2016 o 12:27

    Witam,
    Pisze ponieważ mam problem z wykreśleniem hipoteki. Na mojej hipotece widnieje pożyczka z 1989 r. na 950zł.
    Bank w którym wzięta była pożyczka już nie istnieje. Wierzyciel też nie żyje co mam zrobić w takiej sytuacji gdzie się udać o zgodę na wykreślenie tej hipoteki…

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 2 października, 2016 o 20:43

    Proponuję złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego, z dokumentem potwierdzającym, że bank nie istnieje (np. wypisem z KRS).

    Odpowiedz

    Paweł 22 października, 2016 o 12:31

    Dzień dobry. Mam pytanie ponieważ nie jestem klientem BS w Nadarzynie który 21.10.2016 ogłosił upadłość ale 18.10 opłacałem w oddziale tego banku fakturę za energię elektryczną i boję się że w związku z zawieszeniem działalności czy też ogłoszeniem upadłości przez bank moje pieniądze nie dotrą do odbiorcy i w związku z powyższym mam pytanie co robić w takiej sytuacji, czy można te pieniądze wogóle odzyskać i w jaki sposób? Wiem że depozyty członkom banku do pewnej kwoty gwarantuje BFG ale ja nie jestem członkiem banku(nie mam u nich rachunku bankowego) tylko jestem człowiekiem który raz przypadkowo znalazł się w tym banku i opłacił rachunek za prąd a teraz po ogłoszeniu przez nich upadłości boję się żeby te pieniądze nie przepadły a dla mnie kwota była duża bo opiewała na około 1000PLN. Dysponuję dowodem wpłaty z banku za tą fakturę

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 7 listopada, 2016 o 15:27

    Dzień dobry. Sądzę, że Pana pieniądze mimo wszystko dotarły do odbiorcy, co najlepiej ustalić w zakładzie energetycznym. Jeśli nie, to będzie Pan musiał zgłosić wierzytelność na listę wierzytelności, ponieważ gwarancja BFG tego nie obejmuje. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Jola 22 listopada, 2016 o 21:49

    Witam,
    na konto banku, który ogłosił upadłość w dniu 21.10,2016 jeden z moich kontrahentów wysłał przelew za wykonaną usługę. Bardzo proszę o informację, czy w takim przypadku przelew powinien wrócić do nadawcy, czy też przejmie go syndyk?

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 23 listopada, 2016 o 20:04

    Umowy rachunków w banku ulegają rozwiązaniu wskutek ogłoszenia upadłości. A skoro nie ma rachunku, przelew powinien wrócić do nadawcy.

    Odpowiedz

    Jola 23 listopada, 2016 o 21:18

    Bardzo dziękuję za odpowiedź 🙂

    Odpowiedz

    Agnieszka 19 stycznia, 2017 o 16:46

    Witam, chciałabym się zapytać czy bank w upadłości ma obowiązek w dalszym ciągu udzielać informacji przez system OGNIVO np. komornikom lub innym podmiotom (być/uczestniczyć w tym systemie) ? W ustawie Prawo Bankowe brakuje regulacji na taki wypadek (wg mnie), tak samo w ustawie Prawo Upadłościowe. Po ogłoszeniu upadłości rachunki bankowe klientów banku ulegają rozwiązaniu, więc bank nie ma za bardzo o czym udzielać informacji, jednakże prawo nie zwalnia go wprost z tego obowiązku. Pozostałym majątkiem banku zarządza Syndyk, który wykonuje czynności zmierzające do spłaty wierzytelności itp., do których to w mojej ocenie udzielanie informacji przez OGNIVO nie należy. Bardzo proszę o odpowiedź i podanie podstaw prawnych.

    Odpowiedz

    Anna 24 lipca, 2017 o 16:01

    Witam
    Upadł Skok ,,Nike\”,w którym miałam oszczędności. Miałam tam lokatę z udziałami. Czy jest szansa odzyskania tych pieniędzy.Jak napisać odpowiedni wniosek.Poza tym pracownik tego Skoku okradł babcię. Sprawa jest rozwiązywana na policji i czekamy na rozprawę sądową. Jakie są procedury, kiedy babcia może założyć sprawę o zadośćuczynienie i ile się babci takiego zadośćuczynienia należy? Proszę o pomoc.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 9 sierpnia, 2017 o 11:17

    Pani Anno, to zbyt skomplikowane kwestie na komentarz na blogu, mogę jedynie zaprosić Państwa do naszej kancelarii. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Mirek 1 października, 2017 o 10:28

    Witam.
    Mam pytanie. Ostatnio upadłość ogłosił skok wybrzeże kas mundurowych w Gdańsku. Posiadam tam kredyt, który jest ubezpieczony. Kwota ubezpieczenia to bardzo duża część kwoty kredytu (nie miałem pojęcia w chwili uzyskania kredytu to jest moja wina, ) Po jakimś czasie Pani w skoku poinformowała mnie iż po roku czasu mogę starać się o zwrot tych pieniążków (jest to kwota kilka tyś. złotych), które chciałbym przełożyć na spłatę kredytu. Czy jest jakaś szansa na taki manewr? Kto może mi udzielić informacji w tym temacie?

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 3 października, 2017 o 12:42

    Panie Mirku, to zależy od treści umów kredytu i ubezpieczenia – proponuję je skonsultować z adwokatem lub radcą prawnym. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Leave a Comment

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez PIŁAT i PARTNERZY Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 1 trackback }

    Previous post:

    Next post: