Czy syndyk zawsze ma obowiązek wydać pracownikowi kopię świadectwa pracy?

Wojciech Piłat        14 października 2012        25 komentarzy

Sytuacja, z którą zetknąłem się w ostatnim czasie.

Ogłoszono upadłość firmy istniejącej od ponad pięćdziesięciu lat. Przez cały okres istnienia przewinęło się przez nią co najmniej kilkanaście tysięcy pracowników. Firma działała w stosunkowo niewielkim mieście, więc wiadomość o upadku jednego z największych pracodawców w okolicy jest znana wszystkim mieszkańcom, w tym wielu dawnym pracownikom tego zakładu.

W związku z powyższym wielu z nich postanowiło wystąpić do syndyka z wnioskiem o wydanie odpisu świadectwa pracy w zakładzie, znaczna część zapewne po prostu „tak na wszelki wypadek” (co im się skądinąd chwali).

Czy na syndyku masy upadłości zawsze ciąży obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy, w tym również w oparciu wyłącznie o dokumentację osobową pracowników przejętą od upadłego?

Czy syndyk ma obowiązek wydać pracownikowi kopię świadectwa pracy

Świadectwo pracy

Obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy obciąża pracodawcę na podstawie art. 97 kp. Szczegółowy tryb i formę tej czynności określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania z dnia 15 maja 1996 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 282).

Zgodnie z § 4. tego rozporządzenia kopię świadectwa pracy przechowuje się w aktach osobowych pracownika; w uzasadnionych przypadkach pracodawca wydaje odpis tego świadectwa pracownikowi, względnie osobom przez niego upoważnionym, jego rodzinie lub spadkobiercom.

W doktrynie za uzasadnione przypadki uznaje się m.in. utratę świadectwa pracy z powodu kradzieży, zagubienia, pożaru; konieczność złożenia świadectwa do ZUS w związku z rentą rodzinną).

Podstawa prawna oraz zakres obowiązku prowadzenia akt osobowych pracowników ulegały w ciągu ostatnich lat zmianom.

Obecnie obowiązek ten wynika z art. 94 pkt. 9a) kp, jednakże przepis ten obowiązuje dopiero od 1 marca 1995 r.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w treści uzasadnienia wyroku z dnia 13 października 2004 r., II PK 36/2004, Legalis:

(…)brak w Kodeksie pracy przed tą datą przepisu, który formułowałby expressis verbis obowiązek prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika, nie oznacza, że obowiązek taki nie należał wówczas do treści stosunku pracy. Wynikał on przede wszystkim z licznych aktów wykonawczych (jak choćby wielokrotnie tu powoływane rozporządzenie Rady Ministrów z 7.2.1983 r.), ale także pośrednio z niektórych przepisów Kodeksu pracy, np. nakazujących złożenie do akt osobowych pracownika odpisu zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia (art. 105), o zastosowanej karze porządkowej (art. 110), czy usunięcie z tychże akt odpisu zawiadomienia o ukaraniu w związku z zatarciem kary (art. 113).

Należy zaznaczyć, że zmianie ulegał również zakres i treść sporządzanego świadectwa pracy.

W przypadkach, gdy stosunek pracy wygasł wiele lat wcześniej całkowicie uzasadniony będzie brak lub niekompletność kopii świadectwa pracy w dokumentacji przedsiębiorstwa oraz niemożność jego odtworzenia na podstawie akt osobowych.

Czy syndyk ma obowiązek wydać pracownikowi kopię świadectwa pracy?

Zgodnie z art. 173 puin po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przejmuje przedsiębiorstwo upadłego i zarządza nim.

Czynności w sprawach pracowniczych stanowią typowe czynności związane z zarządem przedsiębiorstwem zatrudniającym pracowników.

Należy się zgodzić ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 czerwca 2002 r., I PKN 171/01, Legalis, że pomimo działania organów upadłego pracodawcy, to syndyk masy upadłości jest z mocy art. 3[1] KP organem uprawnionym do dokonywania czynności w sprawach pracowniczych, mimo działania organów upadłego pracodawcy. Organy upadłego utraciły bowiem z dniem ogłoszenia upadłości prawo zarządzania przedsiębiorstwem.

Ponieważ przepisy Prawa Upadłościowego i Naprawczego nie regulują w sposób szczególny zasad wydawania świadectwa pracy, należy przyjąć, iż syndyka obciąża ten obowiązek w takim stopniu, w jakim obciążałby pracodawcę przed ogłoszeniem upadłości – z istotnym zastrzeżeniem, iż syndyk nie ponosi odpowiedzialności za braki w dokumentacji upadłego, które wynikają z zaniedbań mających miejsce w okresie przed przejęciem przez niego tej dokumentacji.

A zatem w świetle obowiązujących przepisów prawnych należy przyjąć, iż na syndyku ciąży obowiązek wydania odpisu świadectwa pracy, o ile dokumentacja przejęta od upadłego oraz akta osobowe prowadzone przez syndyka dalej w trakcie postępowania upadłościowego pozwalają na rekonstrukcję jego treści.

Syndyk winien podjąć próbę odtworzenia treści świadectwa pracy, jednakże w przypadku niepowodzenia winien odmówić wydania świadectwa, podając za przyczynę braki w dokumentacji upadłego.

Oczywiście w przypadku odmowy (nawet uzasadnionej) wydania kopii świadectwa pracy przez syndyka należy się liczyć z możliwością wystąpienia przez pracowników z roszczeniami odszkodowawczymi podnoszonymi z tego tytułu.

Jednakże, pierwsze, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 2004 r., II PK 36/2004, Legalis, żądanie wydania lub sprostowania świadectwa pracy nie jest przesłanką dochodzenia przez pracownika szkody z tytułu niewydania w terminie świadectwa pracy.

Po drugie, zgodnie z art. 291 § 1 kp okres przedawnienia dla tego typu roszczeń wynosi trzy lata, a winien być liczony od dnia, w którym pracownik mógł wystąpić o świadectwo pracy (tj. niezwłocznie po rozwiązaniu stosunku pracy).

Po trzecie, ewentualne skutecznie dochodzone roszczenie odszkodowawcze obciążać będzie masę upadłości, nie zaś syndyka osobiście, o ile świadectwo pracy dotyczy stosunku pracy, który wygasł przed dniem ogłoszenia upadłości. Syndyk nie może bowiem ponosić konsekwencji za braki w przejętej przez niego dokumentacji upadłego.

Wojciech Piłat
adwokat, dr n. pr.

Photo by Scott Graham on Unsplash

***

Co się właściwie dzieje, gdy upadłość ogłosi bank

W ostatnim czasie, na fali dyskusji dotyczących kryzysu finansowego w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech, już kilkakrotnie pytano mnie, jakie dla przeciętnego człowieka w naszym kraju byłyby skutki ogłoszenia upadłości przez bank [Czytaj dalej…]

W czym mogę Ci pomóc?

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej płatnej pomocy prawnej, to zapraszam Cię do kontaktu.

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez PIŁAT i PARTNERZY Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 25 comments… read them below or add one }

    Alicja 8 sierpnia, 2014 o 10:05

    Witam Pana.
    Zwracam się z prośbą o radę. Mój tata był pracownikiem państwowego zakładu poligraficznego przez 22 lata od 1970 DO 1992 roku. Zwolnił się 31/07/1992. Zakład wydał mu świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach. Tato w przyszłym roku 16/11/2015 skończy 60 lat. Niestety na świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystąpił błąd w nazwie zawodu, pełnionej funkcji, jest: maszynista maszyn typograficznych, a powinno być maszynista maszyn typograficznych arkuszowych.Ten błąd na dzień dzisiejszy przekreśla jego szansę na spokojne przejście na wcześniejszą emeryturę.Tylko maszynista maszyn typograficznych ARKUSZOWYCH znajduje się na liście zawodów , prac wykonywanych w szczególnych warunkach Niestety zakład ów upadł 2 lata temu, przejął go syndyk. Co robić w takiej sytuacji, jak dochodzić swoich praw już teraz(nie czekać do dnia jego 16/11/2015 roku), czy syndyk, jako organ uprawniony do dokonywania czynności w sprawach pracowniczych może, dokonywać sprostowań w świadectwie pracy. Co robić, jak postępować krok po kroku? Dziękuję Panu za odpowiedz. Alicja S.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 8 sierpnia, 2014 o 11:23

    Pani Alicjo,

    syndyk jak najbardziej jest uprawniony do korekty takiego świadectwa pracy, musi jednak mieć do tego podstawy. Czy Pani Tata posiada jakieś dokumenty potwierdzające fakt pracy na maszynach arkuszowych? Jeśli tak, proszę złożyć do syndyka pisemny wniosek o korektę świadectwa, załączając do niego te dokumenty. Być może w zakładzie pracują też inne osoby, które potwierdzą pracę Pani Taty na maszynach tego typu, proszę podać we wniosku ich dane. Przed złożeniem wniosku warto też spróbować porozmawiać z syndykiem o zaistniałej sytuacji, o ile jest to możliwe.

    Osobną sprawą jest, że wskazany w ustawie termin na korektę świadectwa pracy już dawno upłynął. Syndyk jako pracodawca wciąż może jednak takie świadectwo sprostować.

    Z pozdrowieniami,

    Wojciech Piłat

    Odpowiedz

    Ewelina 27 lutego, 2015 o 14:52

    Witam Pana,
    Uprzejmi proszę o udzielenie informacji na moje pytania
    1. Czy syndyk ma obowiązek skontaktować się z pracownikiem upadłej firmy po wydaniu przez sąd decyzji o upadłości, w celu poinformowania go o obecnej sytuacji, o posiadaniu dokumentów pracownika czy podanie adresu do kontaktu itp.?
    2. Ile czasu ma syndyk na wypowiedzenie umowy o pracę i przesłanie pracownikowi świadectwa pracy?
    Obecnie jestem w 8 miesiącu ciąży i pobieram zasiłek chorobowy. Wszelkie załatwianie spraw dotyczących zasiłków czyli przesyłanie L4 oraz wnioskowanie po porodzie o urlopy dodatkowe u Syndyka oddala w czasie wypłatę zasiłków. Dlatego z korzyścią dla obu stron byłoby wypowiedzenie umowy. Niestety syndyk nie był wstanie powiedzieć kiedy to nastąpi.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Ewelina K.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 2 marca, 2015 o 20:52

    Witam Pani Ewelino,

    ad. 1. Aczkolwiek przepisy nie nakładają takiego obowiązku, syndyk powinien poinformować pracowników o ogłoszeniu upadłości firmy z prostej przyczyny – od dnia upadłości to on jest formalnie ich pracodawcą, co np. uprawnia go do wydawania poleceń służbowych. Również wszelkie oświadczenia pracowników np. odnośnie wypowiedzenia umowy o pracę winny być składane syndykowi. Natomiast dalsza forma kontaktów syndyka z pracownikami zależy już od indywidualnej praktyki syndyka.

    ad. 2. W kwestii wypowiedzenia umowy o pracę syndyka nie wiążą żadne terminy. Natomiast gdy już wypowie umowę, powinien wydać pracownikowi świadectwo pracy, jak w przypadku każdego innego pracodawcy, tj. niezwłocznie, a po zgłoszeniu przez pracownika pisemnego żądania – w ciągu tygodnia.

    Pozdrawiam,
    Wojciech Piłat

    Odpowiedz

    jan 13 marca, 2017 o 18:49

    Witam! Chciałem zapytać co mam zrobić w sytuacji kiedy jestem na zwolnieniu lekarskim od 3 miesięcy od 2 miesięcy zakład nie zapłacił mi chorobowego. Jest w upadłości i nie ma z nim żadnego kontaktu (biuro istnieje ale nie ma tam nikogo ).Nie wiem co mam zrobić aby odzyskać zaległe świadczenie chorobowe a później wypowiedzenie o prace i świadectwo pracy? Za tydzień kończy mi się zwolnienie lekarskie.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 1 kwietnia, 2017 o 23:08

    Proszę kontaktować się nie z biurem firmy, ale z biurem syndyka, które może znajdować się pod zupełnie innym adresem. Listę osób posiadających licencję syndyka (obecnie: doradcy restrukturyzacyjnego) z danymi adresowymi można znaleźć tutaj. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Domix 7 maja, 2017 o 13:43

    Witam.
    Mam takie pytanie, pracowałam w Marcpolu ale firma ogłosiła upadłość i syndyk przejął firmę. Co zrobić jak nie dostałam od nich świadectwa pracy? Gdzie mam się udać?

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 7 maja, 2017 o 20:30

    Zacząłbym właśnie od wniosku do syndyka Marcpolu. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Klaudia 14 grudnia, 2018 o 12:15

    Dzień Dobry
    Po urlopie macierzyńskim dowiedziałam się o upadłości firmy i zajęcie jej przez syndyka. Wobec tego czy syndyk może mi podpisać wypowiedzenie umowy i pracę i wystawić świadectwo pracy? Z tego co wiem jest problem z dokumentami owej firmy. Aktualnie pracuję w innej firmie, ale niestety moja osoba nadal figuruje na stronie ZUS jako osoba zatrudniona w feralnej firmie. Co robić?
    Pozdrawiam
    Klaudia

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 1 stycznia, 2019 o 20:32

    Pani Klaudio, tak, jak najbardziej. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Paweł 8 lutego, 2019 o 17:32

    Panie Wojciechu,

    Mam następujące pytanie odnośnie zaległego wynagrodzenia i upadłości spółki. Firma w której pracowałem nie wypłaciła mi pensji za 2 miesiące (list-grudz 2018), po czym zwolniłem się. Kilka dni temu sąd wydał postanowienie o upadłości spółki wyznaczając syndyka. Czy w ramach postępowania upadłościowego syndyk podjemie ze mną kontakt (na bazie informacji z kartoteki firmy) celem wypłacenia należności za moją pracę, czy też w mojej gestii jest zgłosić się do syndyka tak jak mają to w obowiązku pozostali wierzyciele? Nie jestem już pracownikiem stąd informacje wewnątrz firmy są poza moim zasięgiem. W takim przypadku jaki kierunek powinienem obrać? – z komunikatu spółki znam nr postanowienia sądu i nazwisko wyznaczonego syndyka. Będę wdzięczny za pomoc. Pozdrawiam.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 9 lutego, 2019 o 18:23

    Panie Pawle, zasadniczo syndyk powinien uwzględnić Pana wierzytelność z urzędu, ale dla pewności proponuję jednak formalnie zgłosić swoją wierzytelność sędziemu-komisarzowi lub przynajmniej skontaktować się z biurem syndyka, ponieważ nigdy nie wiadomo, w jakim stanie jest dokumentacja firmy. Pozdrawiam, WP. PS. Jako ciekawostkę podam, że nosi Pan identyczne imię i nazwisko, jak jeden z najbardziej znanych w naszym kraju sędziów upadłościowych 😉

    Odpowiedz

    Paweł 26 lutego, 2019 o 14:51

    Panie Wojciechu, bardzo dziękuję za szczegółową odpowiedź. Cenię fachowość. Tak – ciekawa koincydencja odnośnie sędziego upadłościowego 🙂 Pozdrawiam.

    Odpowiedz

    Agnieszka 16 lutego, 2019 o 12:58

    Dzień dobry,

    co zrobić jeżeli firma upadła (rok temu) i zostawiła kilku pracowników bez rozwiązania umowy ani świadectw pracy. Firma budowlana założona przez hiszpanów, postępowanie uadłościowe przebiega w Hiszpanii i nadany jest syndyk hiszpanski z którym niema kontaku, biuro księgowe które obsługiwało firmę wysłało świadectwa do syndyka do podpisu ale bez odzewu, zresztą nie odpowiada na maila, telefony. Z jakim wnioskiem do sądu? Bardzo dziękuje za odpowiedź.

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 16 lutego, 2019 o 15:40

    Pani Agnieszko, jeżeli firma prowadziła działalność także w Polsce, być może rozwiązaniem byłby wniosek o otwarcie w PL tzw. wtórnego postępowania upadłościowego. Jednak sytuacja jest zbyt skomplikowana, by znaleźć rozwiązanie w krótkim komentarzu na blogu. Pozdrawiam, WP

    Odpowiedz

    Iza 10 lutego, 2020 o 11:32

    Dzień dobry
    Proszę o informację czy syndyk ( a jeśli tak- to kiedy ) ma obowiązek zawiadomić pracodawcę upadłej osoby fizycznej o ogłoszeniu upadłości?
    Z jaką data syndyk zajmuje wynagrodzenie za prace upadłego pracownika?

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 22 marca, 2020 o 19:19

    Pani Izo, w interesie syndyka jest zawiadomić pracodawcę jak najszybciej, żeby zająć część wynagrodzenia, jak komornik. Skutek zajęcia następuje z dniem ogłoszenia upadłości. Pozdrawiam serdecznie, WP

    Odpowiedz

    Piotr 30 marca, 2020 o 15:42

    Dzień dobry,
    Po pierwsze, kapitalna strona, masa użytecznych informacji.
    Świetna robota!

    Po drugie, pytanie:
    Tata marynarz, był zatrudniony przez Duńską firmę. Firma 2-3 miesiące temu ogłosiła bankróctwo, były próby podniesienia jej ale bez większych sukcesów. Nastał czas poinformowania pracowników więc rozeszłano maile, które jasno przedstawiły sytuacje oraz zeby w wyadku spraw finansowych kontaktować z adwokate pod wskazany adres mailowy. Oczywiście jako ze firma upadła osoba rozsyłająca wraz z jej adresem mailowym jest juz nieosiągalna więc zostaliśmy tylko z mailem do adwokata. Napisaliśmy do niego dwa maile w sprawie swiadectwa pracy ponieaż jest ono potrzebne w ZUS żeby tata przeszedł na emeryturę. Oczywiście cisza od dłużeszgo czasu. Sam do końca nawet nie wiem czy owy adwokat reprezentuje syndyk.

    Czy istnieje jakieś miejsce gdzie moge stakie rzeczy sprawdzić lub sie zgłosić jeżeli chodzi o updałe zagraniczne firmy? jak sprawdzić/skontaktować sie z syndykiem odpowiedzialnym teraz za dalesze losy upadłęj firmy? ZUS odmówił emerytury tacie ponieważ jest dalej zatrudniony przez firmę według nich bo nie otrzymali swiadectwa pracy…

    Z góry dziękuję za odpowiedź!

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 30 marca, 2020 o 21:00

    Dzień dobry, dziękuję za dobre słowo, bardzo miło im to słyszeć. Odnośnie Pana pytania, to obawiam się, że musi Pan próbować bezpośrednio na dane kontaktowe syndyka i jego pełnomocnika, które Pan posiada. Zgodnie z moją wiedzą, Dania nie posiada ogólnodostępnego rejestru upadłości. Są plany stworzenia jednolitego europejskiego rejestru takich spraw, ale do tego jeszcze baaaardzo daleko, skoro na razie od wielu lat również w PL nie udaje się stworzyć krajowego….

    Odpowiedz

    Piotr 31 marca, 2020 o 14:35

    Bardzo dziękuję za odpowiedź!
    ( przepraszam za pisownie, jezyk Polski sprawa mi jeszcze dużo problemów )

    Odpowiedz

    Wojciech Piłat 4 kwietnia, 2020 o 17:49

    Proszę bardzo!

    Odpowiedz

    Aga 14 kwietnia, 2021 o 13:30

    Witam,
    Dowiedzialam sie o ciazy po zlozeniu przez firme wniosku o upadlosc. Wiem, ze w przypadku ogloszenia upadlosci pracownicy ciezarnej beda przyslugiwaly z zus srodki na zasadzie zasilku macierzynskiego. Do tego bedzie wymagane zlozenie swiadectwa pracy gdzie bedzie wskazana upadlosc. Co w sytuacji, jesli pracodawca nie wyda takiego swiadectwa przed pojawieniem sie syndyka? Czy kwestie otrzymacia takiego swiadectwa bedzie trzeba wyjasniac z syndykiem dopiero po ogloszeniu upadlosci przez firme? Czy jest jakis inny dokumnet potwierdzajacy sytuacje upadlsci ktory pozwoli na pobieranie zasilku z zusu?
    Obawiam sie ze w obecnym stanie mige zostac bez srodkow..
    Pozdrawiam

    Odpowiedz

    Karolina 24 listopada, 2021 o 13:48

    Witam,
    Ile czasu ma syndyk na wydanie świadectwa pracy? Złożyliśmy wniosek ponad 60 dni temu a oni ciągle się migają, mówiąc że a to jutro wyślą, a to za tydzień i tak bez końca.

    Odpowiedz

    Marzena 7 stycznia, 2022 o 17:01

    Witam .
    Mam pytanie firma w której mój zmarły mąż pracował ogłosiła upadłość 1994 r.
    Złożyłam pismo o ręnte rodzinną. Dostałam odmowe ponieważ na świadectwie pracy nie wpisano ile mąż zarabiał a tylko ze prowizje miał. Pytanie czy syndyk może mi to Świadectwo Pracy poprawić czy ewentualnie wyda mi stosowne pismo do zusu o zarabkach ?
    i drugie pytanie jak dlugo sie czeka ?

    Odpowiedz

    Dorota 14 czerwca, 2022 o 13:52

    Witam,
    Mam pytanie, od 2 miesięcy jestem na zwolenieniu lekarskim, miesiąc temu dowiedziałam się, że firma ogłosiła likwidację. Firma funkcjonuje do 30 czerwca później przejmuje ją Syndyka, co wiec z moim wypowiedzeniem? Kiedy je dostane? Czy należy mi się odprawa tak jak pozostałym pracownikom ?

    Odpowiedz

    Leave a Comment

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez PIŁAT i PARTNERZY Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. p. w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Previous post:

    Next post: